08 / 06 / 2021 Ths.Ds Lê Trọng Tâm
Inositol có nhiều tác dụng quan trong đối với cơ thể. Inositol xuất hiện tự nhiên trong các loại thực phẩm. Cơ thể chúng ta cũng có thể sản xuất ra inositol từ carbohydrate trong thực phẩm. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung thêm vitamin b8 có thể đem lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Cùng Thạc sỹ. Dược sỹ Nguyễn Văn Khanh tìm hiểu về inositol là gì? Công dụng như thế nào? nhé.
Nội dung bài viết
Inositol hay còn gọi là vitamin B8, tuy nhiên thực chất nó không hẳn là một loại vitamin mà là một loại đường có công thức hóa học C6H12O6 có nhiều trong não và các mô của động vật có vú, là thành phần chính của màng tế bào. Inositol đóng vai trò làm trung gian dẫn truyền tín hiệu tế bào để đáp ứng với nhiều loại hormone, chất dẫn truyền thần kinh và các yếu tố tăng trưởng.
Mỗi ngày mỗi quả thận của chúng ta sẽ sản xuất khoảng 2gram inositol. Các mô khác cũng tổng hợp nó, và nồng độ cao nhất là trong não nơi nó đóng vai trò quan trọng làm cho các chất dẫn truyền thần kinh.
Vitamin b8 là một hợp chất hữu cơ tuần hoàn thuộc về nhóm chất đường, với công thức C6H12O6. Nó được đại diện bởi chín đồng phân lập thể, trong đó myo-inositol (MI) và D-chiro-inositol (DCI) là phân bố rộng nhất trong cơ thể người.
Myo-inositol là một stereoisome chiếm ưu thế trong cơ thể con người (hơn 99% của tất cả stereoisomers) và là chất nền cơ bản phụ thuộc con đường G-protein.
D-chiro-inositol được tổng hợp bằng cách chuyển đổi MI thành DCI bằng epimerase phụ thuộc insulin
Hội chứng chuyển hóa chính là tập hợp của những yếu tố nguy cơ của hai đại dịch lớn, đó là bệnh lý tim mạch và đái tháo đường typ 2.Hội chứng chuyển hóa gồm các tình trạng sau: Béo phì., Rối loạn lipid máu: Tăng triglyceride máu và giảm HDL-Cholesterol máu., Tăng huyết áp, Tăng đường máu. Nhiều nghiên cứu lâm sàng nhấn mạnh vai trò của inositol trong việc cải thiện hồ sơ của những bệnh nhân hội chứng chuyển hóa.
Insulin là hormone được sản xuất trong các tế bào tuyến tụy cho phép sử dụng glucose, cung cấp năng lượng chính của cơ thể. Nếu có đề kháng insulin, khả năng sử dụng insulin một cách hiệu quả bị suy giảm, và tuyến tụy tiết insulin nhiều hơn để chuyển hóa cho các tế bào. Insulin dư thừa được cho là đẩy mạnh sản xuất androgen của buồng trứng.
Inositol có tác dụng ức chế đề kháng và tăng độ nhạy cảm insulin, khiến các tế bào trong cơ thể sẽ tăng khả năng đáp ứng với tác dụng của inuslin. Từ đó, việc bổ sung inositol góp phần hỗ trợ điểu trị buồng trứng đa nang.
Bổ sung Myo Inositol cho thấy cải thiện sự trao đổi chất và tăng sinh sản đối với phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa năng (PCOS) , ngoài việc tăng tỷ lệ mang thai lâm sàng trong phụ nữ vô sinh trải qua quá trình rụng trứng đối với ICSI hoặc IVF-ET, MI còn có thể cải thiện chất lượng phôi và giảm số lượng của noãn bào không phù hợp . Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy bổ sung MI là không đủ để cải thiện sự trưởng thành tế bào trứng, chất lượng phôi hoặc tỷ lệ có thai .
Về D-chiro-inositol, khi dùng một mình ở liều thấp, có thể khôi phục độ nhạy insulin, cải thiện quá trình rụng trứng. Còn khi nồng độ DCI cao lại gây bất lợi cho buồng trứng, nơi tăng hoạt động của epimerase dẫn đến tăng cường tích lũy DCI và đồng thời làm suy giảm việc dự trữ MI.
Hiện nay, rất nghiều nghiên cứu đã chứng minh sự kết hợp giữa MI và DCI đặc biệt với tỷ lệ MI: DCI (40: 1) cho tác dụng lâm sàng tốt hơn so với khi dùng MI hoặc DCI một mình, đồng thời còn giảm liều MI khi so sánh tác dụng với chỉ dùng MI một mình
Sự kết hợp giữa MI và DCI mang lại nhiều tác dụng lâm sàng như tăng độ nhạy với insulin qua đó giảm sự đề kháng insulin lên tế bào, phục hồi quá trình rụng trứng, giảm nồng độ testosteron, cải thiện chất lượng trứng và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ ở phụ nữ mắc PCOS.
Inositol có thể dùng bổ sung trước và trong quá trình mang thai.
Giúp hỗ trợ chức năng của buồng trứng, làm tăng khả năng thụ thai, đặc biệt ngăn ngừa nguy cơ vô sinh do hội chứng buồng trứng đa nang.
Một số nghiên cứu gợi ý rằng việc kết hợp inositol và axit folic dùng hàng ngày trong suốt thai kỳ có thể giúp ích cho việc ngăn ngừa đái tháo đường thai kỳ.
Các nghiên cứu mới ủng hộ vai trò của inositol trong cơ chế kiểm soát đường huyết. Các nghiên cứu này cho thấy tình trạng tăng tiết inositol trong nứớc tiểu ở thai phụ đái tháo đường thai kỳ, có liên quan tích cực với đường huyết. Inositol có thể đóng vai trò trong cả kiểm soát đƣờng huyết và tăng trưởng thai ở thai phụ đái tháo đường thai kỳ.
Đề kháng insulin được giảm đáng kể ở thai phụ đái tháo đường thai kỳ.
Ở thai phụ mắc hội chứng buồng trứng đa nang, khi dùng inositol, trong suốt thai kỳ, có thể giảm tần suất đái tháo đường thai kỳ.
Cải thiện các tình trạng lo âu, căng thẳng, tình trạng trầm cảm sau sinh.
Hầu hết inositol được dung nạp tốt với mọi người, tác dụng phụ tương đối ít.
Tuy nhiên một số tác dụng phụ nhẹ đã được báo cáo khi sử dụng myo inositol với liều 12gram/ ngày hoặc cao hơn. Các tác dụng phụ đó là buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi.
Nhiều nghiên cứu cho thấy khi sử dụng inositol ở phụ nữ mang thai liều lượng tăng lên đến 4 gram/ ngày không có tác dụng phụ nào.
Tuy nhiên cần nhiều nghiên cứu chuyên sâu để tìm hiểu kĩ về tác dụng phụ của inositol.
Hiên nay, chưa có đủ nghiên cứu để xác minh tính an toàn của inositol trong khi nuôi và cho con bú, mặc dù các nhà nghiên cứu chỉ ra inositol rất giàu trong sữa mẹ.
Ngoài ra, vẫn chưa có đủ bằng chứng rõ ràng để chứng minh tính an toàn của inositol khi sử dụng trong thời gian dài.
Tùy thuộc vào tình trạng cơ thể mà có khuyến nghị bổ sung lượng inositol khác nhau.
Có hai dạng chính của inositol được sử dụng trong các chất bổ sung, đó là myo-inositol (MYO) và D-chiro-inositol (DCI). Cả 2 loại này sẽ được khuyến nghị sử dụng với các tác dụng và liều lượng khác nhau:
Như đã kể trên, chúng ta có thể thấy inositol đem lại nhiều lợi ích đối với cơ thể. Để bổ sung inositol an toàn và lạnh mạnh cần chú ý đến các nhóm thực phẩm sau đây:
Vitamin b8 được tìm thấy nhiều trong các cơ quan của cơ thể động vật như tim, não, gan, thận của bò, lợn, dê.
Việc bổ sung thêm nội tạng động vật vào trong thực đơn hang ngày không chỉ nhằm cung cấp inositol mà chúng còn chứa nhiều dưỡng chất như chất đạm, chất béo,… đáp ứng nhu cầu và sự phát triển của cơ thể.
Tuy nhiên chúng ta cũng không nên lạm dụng quá nhiều nội tạng động vật trong bữa ăn có thể gây tăng mỡ máu có hại cho tim mạch, đặc biệt đối với người cao tuổi, người béo phì và mắc hội chứng chuyển hóa.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, inositol không chỉ có trong nội tạng động vật mà còn có trog trứng, bao gôm cả trứng gà, trứng vịt,…
Trứng là một món ăn thân thuộc hằng ngày của nhiều người, không chỉ về hương vị thơm ngon với nhiều phương thức chế biến phong phú mà lượng chất dinh dưỡng có trong trứng rất đa dạng. Lòng đỏ trứng chứa nhiều chất đạm, chất béo, vitamin (bao gồm Vitamin A, D, E, K và lecithin) và cả chất khoáng (như sắt, đồng, kẽm). Lòng trứng trắng chứa hơn 1/2 lượng protein, rất giàu vitamin B2 và lượng chất béo thấp hơn lòng đỏ.
Các loại hạt ngũ cốc đó chính là năm loại hạt thông dụng là: mè, gạo nếp, gạo tẻ, lúa mì và các loại đậu.
Các loại hạt ngũ cốc giàu tinh bột, nhiều loại vitamin (vitamin E, B1, B5, D1), chất béo có lợi với sức khỏe, không chỉ vậy các loại hạt ngũ cốc còn chứa một lượng inositol rất hữu ích với cơ thể. Đặc biệt, inositol có nhiều trong mầm lúa mạch.
Ngoài các nội tạng động vật, trứng, ngũ cốc thì các nhà nghiên cứu còn tìm ra Myo Inositol trong các loại rau lá xanh. Rau xanh là loại thực phẩm rất gần gũi với cuộc sống của con người, hầu như nó là thành phần không thể thiếu trong các bữa ăn của người Việt Nam. Về tác dụng của rau xanh có lẽ không cần phải đề cập tới ở đây bởi lẽ nó có quá nhiều và được mọi người biết đến khá nhiều. Chẳng dụ như rau xanh cung cấp các loại vitamin, khoáng chất, chất xơ và các chất chống oxy hóa. Ăn rau còn làm giảm mức cholesterol và tăng axit folic trong máu.
Cuối cùng nói đáng nói đến ở đây là mật mía. Mật mía là một loại chất lỏng được sản xuất từ nước mía sau khi chưng cất, còn gọi là kéo tre hoặc kéo mật. Mật mía có thể được dùng để chế biến các loại bánh hoặc dùng để chấm các loại bánh. Mật mía đem lại nhiều tác dụng không ngờ tới như: giảm nguy cơ béo phì do ăn nhiều chất béo, dưỡng tóc, giảm đau bụng kinh, chứa các chất oxy hóa có khả năng ngăn ngừa ung thư. Với nhiều tác dụng như vậy nhiều chuyên gia khuyên nên dùng mật mía thay cho đường tinh luyện.
Tuy nhiên, việc bổ sung inositol cần được tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể và chi tiết.